De Schone Maaswaterketen heeft tijdens het Weconomics Congres 2025 de ‘Toekomstmaker van het Jaar’ award gewonnen. Tijdens deze inspirerende netwerkbijeenkomst stond het bouwen aan een duurzame toekomst centraal. Het winnende project draait om uitwisseling van essentiële data tussen overheden en waterbedrijven om de waterkwaliteit van de Maas - die de bron is van drinkwater voor 7 miljoen mensen - effectief te kunnen beschermen.

De ‘Toekomstmaker van het Jaar’ award is een initiatief van Weconomics Foundation. Deze netwerkorganisatie, gevestigd op de High Tech Campus Eindhoven, ondersteunt projecten die werken aan een duurzame welvaart.

Op het Weconomics Congres ‘Succesvolle Turbulente Tijden’ op 3 april in Rosmalen gaven de drie genomineerden een pitch over hun project. Zo ook Maarten van der Ploeg, directeur van RIWA-Maas en programmaleider bij de Schone Maaswaterketen (SMWK), een samenwerkingsverband van partners die de waterkwaliteit van het Maasstroomgebied willen verbeteren.

Het publiek kon vervolgens stemmen en de winnaar is direct bekend gemaakt. Het geldbedrag van €10.000 is bedoeld om het ingediende project te ontwikkelen en realiseren. “Grote complimenten aan Paul Bessems en zijn collega’s voor de organisatie van dit inspirerende congres over hoe we samen aan een duurzame toekomst kunnen bouwen. Wij zijn zeer vereerd met de toekenning van deze prijs. Wij kijkenernaar uit om samen met de kennis en het waardevolle netwerk van Weconomics een oplossing te ontwikkelen, hoe we data, die cruciaal is om de waterkwaliteit van de Maas te beschermen, tussen 11 organisaties kunnen uitwisselen. Dat is namelijk niet zo makkelijk gedaan als gezegd,” reageert Van der Ploeg. 

Eén dataportaal
Doel van het SMWK-project is om één dataportaal te ontwikkelen voor de Maas en alle relevante waterdata beter met elkaar te delen. Dat is nodig omdat de kwaliteit van het Maaswater achteruitgaat vanwege de stijgende hoeveelheid schadelijke stoffen in de rivier, industriële stoffen en medicijnen bijvoorbeeld.

Data kunnen helpen de waterkwaliteit te verbeteren, bijvoorbeeld door snel inzicht te krijgen in lokale verontreinigingen, legt Van der Ploeg uit: “Met een gemeenschappelijke database kunnen partners een compleet beeld creëren van de Maas en zo tot betere keuzes komen om de waterkwaliteit te beschermen.”

Toekomstbestendige datadeling
Veel verschillende organisaties beschikken nu over relevante data: de SMWK-partners, andere organisaties, data over onder andere de waterkwaliteit, de vele stoffen, lozingsvergunningen, alle bedrijven in het gebied en bijvoorbeeld de gevolgen van klimaatverandering. Deze data zijn nu dus erg versnipperd en niet altijd openbaar. Ze worden niet gedeeld met samenwerkingspartners of alleen op een inefficiënte en soms fout- en fraudegevoelige manier.

Dit project van de SMWK wil tot een toekomstbestendige en betrouwbare datadeling komen: data beter verzamelen, organiseren, opslaan en delen. Vervolgens kunnen deskundigen en kunstmatige intelligentie deze datastromen gericht en snel duiden en verrijken.

“De data kunnen gestandaardiseerd worden aangeleverd en er is dan consensus over,” licht Van der Ploeg toe. “We slaan de data zo op dat ze niet eenzijdig en achteraf aangepast kunnen worden en maken ze toegankelijk voor specifieke doelgroepen die altijd bij deze data kunnen.”

Tekst: Thessa Lageman, tekstbureau Onder Woorden.